රු. බිලියන 42ක රාජ්ය මුදල් මැතිවරණ දූෂණයට යෙදවීම පිළිබඳ විශ්ලේෂණාත්මක විග්රහය
ජනාධිපති අනුර කුමාර දිසානායක මහතාගේ පරිපාලනය විසින් රුපියල් බිලියන 42ක් (නවතම තොරතුරු අනුව මෙම මිලදී ගැනීමේ සම්පූර්ණ වටිනාකම රුපියල් බිලියන 50 ඉක්මවිය හැකි බවත්, අයවැයෙන් රු. බිලියන 12.5ක් වෙන් කර ඇති බවත් වාර්තා වේ) වටිනා ඩීසල් ඩබල් කැබ්ල රථ 1,775ක් මිලදී ගැනීම සම්බන්ධයෙන්, පෙර නොවූ විරූ පරිමාණයේ නීත්යානුකූලභාවය පිළිබඳ අර්බුදයක් සහ රාජ්ය අරමුදල් අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීමේ චෝදනාවක් මතු වී ඇත. ‘ප්රජා ශක්ති’ වැඩසටහන යටතේ සිදු කරන බවට මුලින් කියැවුණද, නවතම තොරතුරු අනුව මෙම රථ 1,775 මන්ත්රීවරුන් ඇතුළු රජයේ ආයතන සඳහා ‘භාවිතා කර ආපසු භාර දීමේ’ පදනම මත ලබා දීමට ජනාධිපතිවරයා අයවැය කතාවේදී ප්රකාශ කිරීම, මෙම මිලදී ගැනීම පිටුපස ඇති දේශපාලන අරමුණ තවදුරටත් තහවුරු කරයි. විවේචකයින් චෝදනා කරන්නේ, මෙය ශ්රී ලංකාවේ ප්රජාතන්ත්රවාදී ඉතිහාසයේ කිසිදු ආණ්ඩුවක් මේ තරම් විශාල පරිමාණයෙන් සහ ප්රසිද්ධියේ පක්ෂග්රාහී දේශපාලන මෙහෙයුම් සඳහා රාජ්ය මුදල් යොදවීමට උත්සාහ නොකළ, පෙර නොවූ විරූ දූෂණ ක්රියාවක් ලෙසයි.
ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාමය වංචාව සහ රාජ්යයේ භාරකාරිත්වය
මෙම ගනුදෙනුවට එරෙහි මූලික නෛතික තර්කය වන්නේ, රාජ්ය සම්පත් මහජන යහපත සඳහා පමණක් භාවිතා කළ යුතු බවට ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවෙන් පනවා ඇති අවශ්යතාවය උල්ලංඝනය කිරීම පිළිබඳවයි.
- ව්යවස්ථාමය සීමාව ඉක්මවීම: රජය, ජාතියේ සම්පත්වල භාරකාර විශ්වාසකයා (Fiduciary Trustee) ලෙස කටයුතු කළ යුතුය. රුපියල් බිලියන ගණනක මහජන මුදල් පාලක පක්ෂයේ (NPP/JVP) සාමාජිකයන්ට අවශ්ය යටිතල පහසුකම් සැපයීම සඳහා යොමු කිරීමෙන්, රාජ්යය සහ පක්ෂය අතර ඇති ව්යවස්ථාමය සීමාව සම්පූර්ණයෙන්ම උල්ලංඝනය වී ඇතැයි චෝදනා එල්ල වේ.
- පූර්වාදර්ශයක් නැති දූෂණය: විවේචකයන් පවසන්නේ, පෙර ආණ්ඩු විසින් සම්පත් අනිසි ලෙස භාවිතා කළද, දේශපාලන පක්ෂයකට ජාතික යටිතල පහසුකම් ගොඩනැගීමට රුපියල් බිලියන 42ක් සෘජුවම වෙන් කර මෙවැනි මිලදී ගැනීමක් සිදු කිරීමට කිසිවකුත් එඩිතර නොවූ බවයි. මෙය බලයේ සංකල්පයම දූෂිත බව හෙළි කරන බව ඔවුන්ගේ අදහසයි. රජය පවසන්නේ පවතින රථ ඇණිය යල් පැන ගොස් ඇති බවත්, අලුත්වැඩියා වියදම් වැඩි නිසා මෙම නවීකරණය අත්යවශ්ය බවත්ය.
මැතිවරණ අඛණ්ඩතාවයට එල්ල වූ දරුණු ප්රහාරය
මැතිවරණ නීතියේ දෘෂ්ටිකෝණයෙන් බලන විට, මෙම ඩබල් කැබ්ල රථ හුවමාරුව මැතිවරණ මූල්ය මූලධර්ම උල්ලංඝනය කිරීමේ පෙර නොවූ විරූ විශාල රහසිගත දායකත්වයක් ලෙස විග්රහ කෙරේ.
- සමාන අවස්ථා අහිමි වීම: නිදහස් හා සාධාරණ මැතිවරණවල මූලික පදනම වන ‘සමාන අවස්ථා’ (Level Playing Field) මූලධර්මය, රාජ්ය අරමුදල්වලින් මිල දී ගත් රථ 1,775 ක් පාලක පක්ෂයේ ක්ෂේත්ර ක්රියාකාරීන්ට සහ මන්ත්රීවරුන්ට ලබා දීමෙන් බිඳ වැටේ. මෙයින් ඔවුන්ට රටපුරා සංචාරනය කළ හැකි, සම්පූර්ණයෙන්ම රාජ්ය අරමුදල්වලින් නඩත්තු වන රුපියල් බිලියන ගණනක් වටිනා ප්රචාරක යටිතල පහසුකම් වාසියක් හිමිවේ.
- නීතිමය ප්රතිවිරෝධතා: මෙය නීත්යානුකූලව රැස් කරන ලද අරමුදල්වලින් තරඟ කිරීමට අපේක්ෂා කරන විපක්ෂ අපේක්ෂකයින්ට එරෙහිව පාලක පක්ෂය ව්යුහාත්මක වාසියක් ලබා ගැනීමකි. මෙම අසමානතාවය පුරවැසියන්ගේ ඡන්ද බලය පිළිබඳ අයිතියට සහ නීතිය යටතේ සමාන ආරක්ෂාව (ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ 12 වන වගන්තිය) පිළිබඳ මූලධර්මයට සෘජුවම පටහැනිය.
- කොමිසමේ බලය: මැතිවරණ කොමිෂන් සභාවට ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ 104 B (4) (A) වගන්තිය යටතේ ප්රචාරක කටයුතු සඳහා රාජ්ය දේපල අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීම වැළැක්වීමට පූර්ණ බලය ඇත. මෙම අර්බුදය හමුවේ එම බලය වහාම ක්රියාත්මක කරන ලෙස විපක්ෂය ඉල්ලා සිටී.
කඩිමුඩියේ ටෙන්ඩරය සහ විනිවිදභාවය නොමැතිකම
මෙම මිලදී ගැනීම පිටුපස ඇති දූෂිත ක්රමවේදය ටෙන්ඩර් ක්රියාවලිය මඟින් වඩාත් හොඳින් හෙළි වන බව විවේචකයින් පෙන්වා දෙයි.
- විනිවිදභාවය මඟහැරීම: සම්මත ජාතික තරඟකාරී ලංසු තැබීමේ කාලය දින 42 සිට දින 12ක් දක්වා (ක්රියාකාරී දින 7ක්) අඩු කරමින් කඩිමුඩියේ ටෙන්ඩර් ක්රියාවලියක් අනුගමනය කිරීම, විනිවිදභාවය පිළිබඳ යාන්ත්රණයන් මඟහැරීමට හිතාමතාම ගත් උත්සාහයක් ලෙස අර්ථකථනය වේ. ජාතික ප්රසම්පාදන කොමිෂන් සභාවේ (NPC) මාර්ගෝපදේශ උල්ලංඝනය වී ඇති බවට චෝදනා එල්ල වේ.
- මූල්ය අක්රමිකතා: ටෙන්ඩරය වැසී දින තුනකට පසු ජනාධිපතිවරයා විසින් සියලුම මන්ත්රීවරුන්ට ඩබල් කැබ්ල රථ ලබා දෙන බව ප්රකාශ කිරීම, නිසි ලංසු තක්සේරුවකට පෙර මෙම මිලදී ගැනීම පිළිබඳව තීරණ ගෙන ඇති බවට සැක පහළ කරයි. තවද, මෙම මිලදී ගැනීම සඳහා වූ දැඩි මූල්ය සීමාවන් සහ සුදුසුකම් නිර්ණායක, තරඟකාරිත්වය සීමා කිරීමට සහ ඇතැම් සමාගම් වලට වාසි සැලසීමට හේතු වී ඇතැයි කර්මාන්ත නිරීක්ෂකයෝ සැක පළ කරති.
අවසන් නිගමනය සහ විපක්ෂයේ ඉල්ලීම
මෙම රුපියල් බිලියන 42-50 ක යෝජනා ක්රමය ශ්රී ලංකාවේ ප්රජාතන්ත්රවාදයට පෙර නොවූ විරූ තර්ජනයක් එල්ල කරයි. පාලක පක්ෂය විසින් දැවැන්ත රාජ්ය සම්පත් පක්ෂග්රාහී වාසියක් සඳහා අනිසි ලෙස භාවිතා කිරීමට ඇති කැමැත්ත, ඔවුන්ගේ මූලික වශයෙන් දූෂිත සහ ප්රජාතන්ත්ර විරෝධී ස්වභාවය හෙළි කරන බවට විවේචකයෝ චෝදනා කරති.
විපක්ෂය විසින්:
- ඩබල් කැබ්ල රථ ටෙන්ඩරය වහාම අවලංගු කරන ලෙස
- රාජ්ය මුදල් පිළිබඳ කාරක සභාව (COPF) සහ මැතිවරණ කොමිෂන් සභාව විසින් පූර්ණ, ස්වාධීන විමර්ශනයක් දියත් කරන ලෙස
- අයවැය විවාදයේදී මෙම ගනුදෙනුව පිළිබඳව දැඩි විරෝධය පළ කර ඇත.
මෙම ගනුදෙනුවට ඉඩ දීමෙන් ශ්රී ලංකාවේ මැතිවරණ ක්රමය ස්ථිරවම දූෂණය වනු ඇතැයි ඔවුන් අනතුරු අඟවයි. රජයට බලකර සිටින්නේ රාජ්ය වත්කම් ශ්රී ලංකාවේ ජනතාවට මිස පාලක පක්ෂයේ දේශපාලන යාන්ත්රණයට අයිති නැති බව මතක තබා ගන්නා ලෙසයි. නීතියේ ආධිපත්යය, ආයතනවල ස්වාධීනත්වය සහ ප්රජාතන්ත්රවාදී තරඟයේ සාධාරණත්වය මෙම තීරණාත්මක මොහොතේ තුලනය වෙමින් පවතී.