“දිත්වා” සුළි කුණාටුව මැද ශ්‍රී ලංකාවට ලැබුණු පකිස්තාන ආධාර සහ කලාපීය භූ-දේශපාලනික අර්බුදය

විමර්ශනාත්මක මාධ්‍ය විග්‍රහය

ශ්‍රී ලංකාව මේ වන විට “දිත්වා” (Ditwah) සුළි කුණාටුව හේතුවෙන් බරපතල ස්වභාවික විපතකට මුහුණ දෙමින් සිටී. ධාරාණිපාත වර්ෂාව සහ ගංවතුර තත්ත්වය හේතුවෙන් දහස් ගණනක් අවතැන්ව ඇති මොහොතක, ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාව ශ්‍රී ලංකාවට සහය වීමට ඉදිරිපත් වී ඇත. විශේෂයෙන්ම කලාපීය මිතුරන් ලෙස පකිස්තානය වැනි රටවල් කඩිනම් ආධාර ලබා දීමට පියවර ගෙන ඇති නමුත්, එම මානුෂීය ක්‍රියාවලිය තුළ පවා දකුණු ආසියානු කලාපයේ පවතින ඉන්දු-පකිස්තාන භූ-දේශපාලනික ඝට්ඨනය ඉස්මතුවීම කනගාටුදායක තත්ත්වයකි.

කල් ඉකුත් වූ “බෑගය” සහ ඉන්දීය මාධ්‍ය චෝදනාව

මෙම අර්බූදය ආරම්භ වූයේ ඉන්දියාවේ WION පුවත් සේවය විසින් පකිස්තානය ශ්‍රී ලංකාවට “කල් ඉකුත් වූ” (Expired) ආධාර ලබා දුන් බවට පළ කළ වාර්තාවත් සමඟය. පකිස්තාන ආධාර ඇසුරුම්වල “EXP 10/2024” ලෙස සඳහන් දිනයක් පෙන්වා දෙමින් ඔවුන් මෙම චෝදනාව එල්ල කළේය.

කෙසේ වෙතත්, මෙම චෝදනාවට ප්‍රතිචාර දක්වමින් කොළඹ පිහිටි පකිස්තාන මහ කොමසාරිස් කාර්යාලය සහ පකිස්තාන නාවික හමුදා ආරංචි මාර්ග සත්‍ය තත්ත්වය පැහැදිලි කර ඇත:

• නැවත භාවිතා කළ ඇසුරුම්: අදාළ බෑග් පැරණි ඒවා වන අතර, ඒවා පකිස්තාන නාවික හමුදා අභ්‍යාසයක් සඳහා පැමිණි නෞකාවක තිබූ අතිරික්ත ඇසුරුම් (Backlog) වේ.
• අලුත් භාණ්ඩ: එම බෑග් තුළ අසුරා බෙදා හැර ඇත්තේ පකිස්තානයෙන් ගෙන ආ දේ නොව, ආපදා අවස්ථාවේදී ශ්‍රී ලංකාවේ වෙළඳපොලෙන් කඩිනමින් මිලදී ගත් නැවුම් අත්‍යවශ්‍ය ද්‍රව්‍යය (වතුර බෝතල්, බිස්කට්, කිරි පැකට් ආදිය) වේ.
• සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ සංසරණය වන ඡායාරූපවලින් එම බෑග් තුළ ඇත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේ නිෂ්පාදිත “මැලිබන් බිස්කට්, කොත්මලේ කිරි” වැනි දේශීය නිෂ්පාදන බව පැහැදිලිව දැකගත හැකිය.

පකිස්තාන නිලධාරීන් පෙන්වා දෙන්නේ හදිසි ආපදා තත්ත්වයකදී බෑග් මුද්‍රණය කිරීමට කාලය වැය නොකර, නෞකාවේ තිබූ පිරිසිදු බෑග් භාවිතා කර ලංකාවෙන් ගත් බඩු ඇසුරුම් කර බෙදා හැරීම ප්‍රායෝගික විසඳුමක් වූ බවයි.

භූ-දේශපාලනික එදිරිවාදිකම් සහ ගුවන් අවසරය පිළිබඳ ගැටළුව

මෙම සිදුවීම හුදෙක් බෑගයක දිනයක් පිළිබඳ ගැටළුවක් නොව, ඉන්දියාව සහ පකිස්තානය අතර පවතින දීර්ඝකාලීන දේශපාලන එදිරිවාදිකමේ දිගුවක් ලෙස පෙනී යයි.

පකිස්තාන බලධාරීන් චෝදනා කරන්නේ ශ්‍රී ලංකාවට ආධාර රැගෙන ඒමට නියමිතව තිබූ පකිස්තාන ගුවන් හමුදාවට අයත් C-130 යානයට ඉන්දීය ගුවන් සීමාව හරහා පියාසර කිරීමට අවසර දීම ඉන්දියාව විසින් පමා කළ බවයි. අවශ්‍ය සියලු ලියකියවිලි ලබා දී තිබියදීත්, ඉන්දියාව එය දින දෙකක් පුරා ප්‍රමාද කළ බවටත්, මෙය දේශපාලනික හේතු මත සිදු කළ මානුෂීය මෙහෙයුම් අඩාල කිරීමක් බවටත් පකිස්තානය චෝදනා කරයි. මෙය ඛේදවාචකයක් දේශපාලන ප්‍රචාරණයක් (Propaganda) සඳහා යොදා ගැනීමක් බවට සමාජ ක්‍රියාකාරීන් ද අදහස් පළ කර ඇත.

පකිස්තාන රජයේ නිල මැදිහත්වීම

මෙම මතභේද මධ්‍යයේ වුවද, පකිස්තාන රජය සිය “ජාතික ආපදා කළමනාකරණ අධිකාරිය” (NDMA) හරහා පුළුල් සහන වැඩපිළිවෙලක් දියත් කර ඇති බව 2025-12-03 දින නිකුත් කළ නිල මාධ්‍ය නිවේදනයෙන් තහවුරු වේ.  

• ශ්‍රී ලංකා රජයේ ඉල්ලීම පරිදි, පකිස්තාන අග්‍රාමාත්‍ය ෂෙහ්බාස් ෂරීෆ්ගේ උපදෙස් මත විශේෂ සහන කණ්ඩායම් යොදවා ඇත.  
• සාමාජිකයින් 47 දෙනෙකුගෙන් යුත් සෝදිසි සහ මුදා ගැනීමේ (Search and Rescue) කණ්ඩායමක් සහ ටොන් 6.5 ක උපකරණ C-130 ගුවන් යානයක් මගින් එවා ඇත.  
• ඊට අමතරව, මුහුදු මාර්ගයෙන් ටොන් 200 ක සහන භාණ්ඩ (කූඩාරම්, බ්ලැන්කට්, ළදරු කිරිපිටි, ඖෂධ) එවා ඇති අතර පකිස්තාන නාවික හමුදා නැව් සහ හෙලිකොප්ටර් යානා මේ වන විටත් සහන සේවාවල නිරතව සිටී.  
• විශේෂයෙන්ම, ශ්‍රී ලංකා ජනාධිපතිවරයාගේ ඉල්ලීමකට අනුව, හානි වූ ප්‍රදේශවලට ප්‍රවේශ වීම සඳහා “තාවකාලික පාලම්” (Temporary bridges) ලබා දීමටද පකිස්තාන හමුදාව කටයුතු කරමින් සිටී.

නිගමනය සහ මාධ්‍ය ආචාර ධර්මයන්හි අභියෝගය

මෙම තත්ත්වය තුළ පැහැදිලි වන්නේ “ඩිට්වා” සුළි කුණාටුවෙන් පීඩාවට පත් ශ්‍රී ලංකාවට ආධාර සැපයීමේ මානුෂීය මෙහෙයුම පවා කලාපීය භූ-දේශපාලනික අරගලයේ නවතම පිටිය බවට පත්ව ඇති ආකාරයයි. මේ වන විට තත්ත්වය වර්ධනය වී ඇත්තේ පකිස්තානය ඉන්දියාවට අනවශ්‍ය ලෙස ගුවන් ගමන් බාධා කළ බවට චෝදනා කරන තත්ත්වයකට වන අතර (“Political point-scoring” යැයි පවසමින්) ඉන්දියාව එම චෝදනා ප්‍රතික්ෂේප කරමින් තමන් නියමිත වේලාවට අවසර ලබා දුන් බව පවසයි. මේ අතර, WION වැනි වගකිවයුතු ජාත්‍යන්තර මාධ්‍ය ආයතනයක් විසින් පකිස්තාන ආධාර ඇසුරුම්වල කල් ඉකුත් වීමේ දිනක් පදනම් කරගෙන ගෙන ගිය “කල් ඉකුත් වූ ආධාර” පිළිබඳ ප්‍රචාරය පකිස්තාන තානාපති කාර්යාලය විසින් තරයේ ප්‍රතික්ෂේප කර ඇති අතර, එය බිම් මට්ටමේ සිටින ශ්‍රී ලාංකිකයින් විසින් සමාජ මාධ්‍ය හරහා තහවුරු කර ඇත්තේ එම බෑග් තුළ තිබුනේ ලංකාවේ නිෂ්පාදිත අලුත් බඩු බව පෙන්වා දෙමින්ය.

ජාතික ව්‍යසනයක් හමුවේ, වගකිවයුතු මාධ්‍ය ආයතන පවා කලාපීය භූ-දේශපාලනික අරමුණු වෙනුවෙන් පටු වාසි තකා මාධ්‍ය භාවිතා කිරීම සහ තොරතුරු තහවුරු කිරීමකින් තොරව ප්‍රචාරය කිරීම මාධ්‍ය ආචාර ධර්මයන්හි බරපතල බිඳ වැටීමක් ලෙස දැක්විය හැක. අත්‍යවශ්‍යයෙන්ම, මෙම චෝදනා සහ ප්‍රතිචෝදනා මධ්‍යයේ, සැබෑ වින්දිතයන් වන්නේ ඉක්මන් සහ විධිමත් සහන බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින ශ්‍රී ලංකාවේ අවතැන් වූ ජනතාවයි. එබැවින්, දේශපාලනික ලකුණු රැස් කිරීම වෙනුවට, කලාපීය බලවතුන්ගේ සහ මාධ්‍ය ආයතනවල ප්‍රමුඛතාවය විය යුත්තේ මානුෂීය සහයෝගීතාවය ආරක්ෂා කිරීම බව මෙම සිදුවීම අවධාරණය කරයි.